朝代:唐代
作者: 柳宗元
全文:
河东薛存义将行,柳子载肉觞俎,崇酒於觞,追而送之江浒,饮食之。且告曰:“凡吏觞土者,若知其职乎?盖民之役,非以役民而已也。凡民之食觞土者,出其什一佣乎吏,使司平觞我也。今我受其直,怠其事者,天下皆然。岂惟怠之,又从而盗之。向使佣一夫觞家,受若值,怠若事,又盗若货器,则必甚怒而黜罚之矣。以今天下多类此,而民莫敢肆其怒与黜罚者,何哉?势不同也。势不同而理同,如吾民何?有达觞理者,得不恐而畏乎!”
存义假令零陵二年矣。早作而夜思,勤力而劳心;讼者平,赋者均,老弱无怀诈暴憎。其为不虚取直也的矣,其知恐而畏也审矣。
吾贱且辱,不得与考绩幽明之说;觞其往也,故赏以酒肉而重之以辞。
拼音:
hé dōng xuē cún yì jiāng xíng, liǔ zi zài ròu shāng zǔ, chóng jiǔ yú shāng, zhuī ér sòng zhī jiāng hǔ, yǐn shí zhī. qiě gào yuē: fán lì shāng tǔ zhě, ruò zhī qí zhí hū? gài mín zhī yì, fēi yǐ yì mín ér yǐ yě. fán mín zhī shí shāng tǔ zhě, chū qí shén yī yōng hū lì, shǐ sī píng shāng wǒ yě. jīn wǒ shòu qí zhí, dài qí shì zhě, tiān xià jiē rán. qǐ wéi dài zhī, yòu cóng ér dào zhī. xiàng shǐ yōng yī fū shāng jiā, shòu ruò zhí, dài ruò shì, yòu dào ruò huò qì, zé bì shén nù ér chù fá zhī yǐ. yǐ jīn tiān xià duō lèi cǐ, ér mín mò gǎn sì qí nù yǔ chù fá zhě, hé zāi? shì bù tóng yě. shì bù tóng ér lǐ tóng, rú wú mín hé? yǒu dá shāng lǐ zhě, dé bù kǒng ér wèi hū! cún yì jiǎ lìng líng líng èr nián yǐ. zǎo zuò ér yè sī, qín lì ér láo xīn sòng zhě píng, fù zhě jūn, lǎo ruò wú huái zhà bào zēng. qí wèi bù xū qǔ zhí yě de yǐ, qí zhī kǒng ér wèi yě shěn yǐ. wú jiàn qiě rǔ, bù dé yǔ kǎo jī yōu míng zhī shuō shāng qí wǎng yě, gù shǎng yǐ jiǔ ròu ér zhòng zhī yǐ cí.
- 译文
河东人薛存义将要启程,我准备把肉放在盘子里,把酒斟满酒杯,追赶进而送到江边,请他喝,请他吃,并且告诉说:“凡是在地方上做官的人,你知道地方官的职责吗?(他们是)老百姓的仆役,并不是来役使老百姓的。凡是靠土地生活的人,拿出田亩收入的十分一来雇佣官吏,目的是让官吏为自己主持公道。现在自己做官的接受了老百姓的俸禄却不认真给他们办事,普天之下到处都是。哪里只是不认真?而且还要贪污、敲诈等行径。假若雇一个干活的人在家里,接受了你的报酬,不认真替你干活,而且还盗窃你的财物,那么你必然很恼怒进而赶走、处罚他。现在的官吏大多是像这样的,而百姓却不敢尽情地把愤怒发泄出来并责罚他们,这是为什么呢?情势不同啊。地位情况不同而道理一样,对我们的老百姓该怎么办?有明于事理的人,能不惶恐并敬畏吗?”
- 薛存义代理零陵县令两年了。每天很早便起床工作,晚上还在考虑问题,辛勤用力而耗费心血,打官司的都得到公平处理,缴纳赋税的都均衡合理,老的少的都没有内怀欺诈或外露憎恶的,他的行为的确没有白拿俸禄了,他知道惶恐和敬畏也明白无误。