朝代:唐代
作者： 李白
全文:
昔在天皇，告成岱宗，改元乾封，经始明堂，年纪总章。时缔构之未辑。痛威灵之遐迈。天后继作，中宗成之。因兆人之子来，崇万祀之丕业。盖天皇先天，中宗奉天。累圣纂就，鸿勋史宣。臣白美颂，恭惟述焉。其辞曰：
伊皇唐之革天创元也，我高祖乃仗大顺，赫然雷发以首之。于是横八荒，漂九阳，扫叛换，开混茫。景星耀而太阶平，虹霓灭而日月张。钦若太宗，继明重光。廓区宇以立极，缀苍颢之颓纲。淳风沕穆，鸿恩滂洋。武义烜赫于有截，仁声馺 (马沓) 乎无疆。
若乃高宗绍兴，佑统锡羡，神休旁臻，瑞物咸荐。元符剖兮地珍见，既应天以顺人，遂登封而降禅。将欲考有洛，崇明堂，惟厥功之未辑兮，乘白云于帝乡。天后勤莲辅政兮，中宗以钦明克昌。遵先轨以继作兮，扬列圣之耿光。
则使轩辕草图，羲和练日。经之营之，不彩不质。因子来于四方，岂殚税于万室。乃准水臬，攒云梁，馨玉石于陇坂，空瑰材于潇湘。巧夺神鬼，高穷昊苍。听天语之察察，拟帝居之锵锵。虽暂劳而永固兮，始圣谟于我皇。
观夫明堂之宏壮也，则突兀瞳曨，乍明乍蒙，若大古元气之结空。巃嵸颓沓，若嵬若嶪，似天阃地门之开阖。尔乃划岝峉以岳立，郁穹崇而鸿纷。冠百王而垂勋，烛万象而腾文。窙惚恍以洞启，呼嵌岩而傍分。又比乎昆山之天柱，矗九霄而垂云。
于是结构乎黄道，岧嶤乎紫微。络勾陈以缭垣，辟阊阖而启扉。峥嵘嶒嶷，粲宇宙兮光辉;崔嵬赫奕，张天地之神威。
夫其背泓黄河，垠濑清洛。太行却立，通谷前廓。远则标熊耳以作揭，豁龙门以开关。点翠彩于洪荒，洞清阴乎群山。及乎烟云卷舒，忽出乍没。岌嵩喷伊，倚日薄月。雷霆之所鼓荡，星斗之所伾扢。挐金龙之蟠蜿，挂天珠之硉矹。
势拔五岳，形张四维。轧地轴以盘根，摩天倪而创规。楼台崛岉以奔附，城阙崟岑而蔽亏。珍树翠草，含华扬蕤。目瑶井之荧荧，拖玉绳之离离。(扌致)华盖以傥漭，仰太微之参差。
拥以禁扃，横以武库。献房心以开凿，瞻少阳而举措。采殷制，酌夏步。杂以代室重屋之名，括以辰次火木之数。壮不及奢，丽不及素。层檐屹其霞矫，广厦郁以云布。掩日道，遏风路。阳乌转景而翻飞，大鹏横霄而侧度。
近则万木森下，千宫对出。熠乎光碧之堂，炅乎琼华之室。锦烂霞驳，星错波沏。飒萧寥以飕飗，窅阴郁以栉密。含佳气之青葱，吐祥烟之郁律。
九室窈窕，五闱联绵。飞楹磊砢，走栱夤缘。云楣立岌以横绮，彩桷攒栾而仰天。皓璧昼朗，朱甍晴鲜。赪栏各落，偃蹇霄汉。翠楹回合，蝉联汗漫。沓苍穹之绝垠，跨皇居之太半。远而望之，赫煌煌以辉辉，忽天旋而云昏;迫而察之，粲炳焕以照烂，倏山讹而晷换。蔑蓬壶之海楼，吞岱宗之日观。
猛虎失道，潜虬蟠梯。经通天而直上，俯长河而下低。玉女攀星于网户，金蛾纳月于璇题。藻井彩错以舒蓬，天窗赩翼而衔霓。扶标川而罔足，拟跟挂而罢跻。要离欻矐而外丧，精视冰背而中迷。
亘以复道，接乎宫掖。坌入西楼，实为昆仑。前承后疑，正仪躅以出入;九夷五狄，顺方面而来奔。
其左右也，则丹陛崿崿，彤庭煌煌，列宝鼎，敌金光。流辟雍之滔滔，像环海之汤汤。辟青阳，启总章。廓明台而布玄堂，俨以太庙，处乎中央。发号施令，采时顺方。
其阃域也，三十六户，七十二牖，度延列位，西八东九。白虎列序而躨跜，青龙承隅而蚴蟉。
其深沉奥密也，则赤熛掌火，招拒司金，灵威制阳，叶光摧阴，神斗主土，据乎其心。
若乃熠耀五色，张皇万殊，人物禽兽，奇形异模。势若飞动，瞪眄睢盱。明君暗主，忠臣烈夫。威政兴灭，表贤示愚。
于是王正孟月，朝阳登曦。天子乃施苍玉，辔苍螭，临乎青阳左个，方御瑶瑟而弹鸣丝。展乎国容，辉乎皇仪。傍瞻神台，顺观云之轨;俯对清庙，崇配天之规。钦若肸蚃，维清缉熙。崇牙树羽，荧煌葳蕤。纳六服之贡，受万年邦之籍。张龙旗与虹旌，攒 金戟与玉戚。延五更，进百辟，奉珪瓒，献琛帛。顒昂俯偻，俨容叠迹。乃洁菹醢，修粢盛，奠三牺，荐五牲，享于神灵。太祝正辞，庶官精诚。鼓大武之隐辚，张钧天之铿訇。孤竹合奏，空桑和鸣。尽六变，齐九成，群神来兮降明庭，盖圣主之所以孝治天下而享祀窅冥也。
然后临辟雍，宴群后，阴阳为庖，造化为宰，餐元气，洒太和，千里鼓舞，百寮赓歌。于斯之时，云油雨霈，恩鸿溶兮泽汪濊，四海归兮八荒会。咙聒兮区宇，骈阗乎阙外。群臣醉德，揖让而退。
而圣主犹夕惕若厉，惧人未安，乃目极于天，耳下于泉。飞聪驰明，无远不察，考鬼神之奥，摧阴阳之荒。下明诏，班旧章，振穷乏，散敖仓。毁玉沉珠，卑宫颓墙。使山泽无间，往来相望。帝躬乎天田，后亲于郊桑。弃末反本，人和时康。建翠华兮萋萋，鸣玉銮之鉠鉠。游乎升平之圃，憩乎穆清之堂。天欣欣兮瑞穰穰，巡陵于鹑首之野，讲武于骊山之旁。封岱宗兮祀后土，掩栗陆而苞陶唐。遂邀崆峒之礼，汾水之阳，吸沆瀣之精，黜滋味而贵理国，其若梦华胥之故乡。于是元元澹然，不知所在，若群云从龙，众水奔海，此真所谓我大君登明堂之政化也。
岂比夫秦赵吴楚，争高竞奢，结阿房与丛台，建姑苏及章华。非享祀与严配，徒掩月而凌霞。由此观之，不足称也。蒙况瑶台之巨丽，复安可以语哉！敢扬国美，遂作辞曰：
穹崇明堂倚天开兮，巃嵸鸿蒙构瑰材兮。偃蹇坱莽邈崔嵬兮，周流辟雍岌灵台兮。赫奕日，喷风雷。宗祀肸蚃，王化弘恢。镇八荒，通九垓。四门启兮万国来，考休征兮进贤才。俨若皇居而作固，穷千祀兮悠哉！
拼音:
xī zài tiān huáng, gào chéng dài zōng, gǎi yuán gān fēng, jīng shǐ míng táng, nián jì zǒng zhāng. shí dì gòu zhī wèi jí. tòng wēi líng zhī xiá mài. tiān hòu jì zuò, zhōng zōng chéng zhī. yīn zhào rén zhī zǐ lái, chóng wàn sì zhī pī yè. gài tiān huáng xiān tiān, zhōng zōng fèng tiān. lèi shèng zuǎn jiù, hóng xūn shǐ xuān. chén bái měi sòng, gōng wéi shù yān. qí cí yuē: yī huáng táng zhī gé tiān chuàng yuán yě, wǒ gāo zǔ nǎi zhàng dà shùn, hè rán léi fā yǐ shǒu zhī. yú shì héng bā huāng, piào jiǔ yáng, sǎo pàn huàn, kāi hùn máng. jǐng xīng yào ér tài jiē píng, hóng ní miè ér rì yuè zhāng. qīn ruò tài zōng, jì míng chóng guāng. kuò qū yǔ yǐ lì jí, zhuì cāng hào zhī tuí gāng. chún fēng mì mù, hóng ēn pāng yáng. wǔ yì xuǎn hè yú yǒu jié, rén shēng sà mǎ dá hū wú jiāng. ruò nǎi gāo zōng shào xīng, yòu tǒng xī xiàn, shén xiū páng zhēn, ruì wù xián jiàn. yuán fú pōu xī dì zhēn jiàn, jì yìng tiān yǐ shùn rén, suì dēng fēng ér jiàng chán. jiāng yù kǎo yǒu luò, chóng míng táng, wéi jué gōng zhī wèi jí xī, chéng bái yún yú dì xiāng. tiān hòu qín lián fǔ zhèng xī, zhōng zōng yǐ qīn míng kè chāng. zūn xiān guǐ yǐ jì zuò xī, yáng liè shèng zhī gěng guāng. zé shǐ xuān yuán cǎo tú, xī hé liàn rì. jīng zhī yíng zhī, bù cǎi bù zhì. yīn zǐ lái yú sì fāng, qǐ dān shuì yú wàn shì. nǎi zhǔn shuǐ niè, zǎn yún liáng, xīn yù shí yú lǒng bǎn, kōng guī cái yú xiāo xiāng. qiǎo duó shén guǐ, gāo qióng hào cāng. tīng tiān yǔ zhī chá chá, nǐ dì jū zhī qiāng qiāng. suī zàn láo ér yǒng gù xī, shǐ shèng mó yú wǒ huáng. guān fū míng táng zhī hóng zhuàng yě, zé tū wù tóng lóng, zhà míng zhà méng, ruò dà gǔ yuán qì zhī jié kōng. lóng zōng tuí dá, ruò wéi ruò yè, shì tiān kǔn dì mén zhī kāi hé. ěr nǎi huà zuò è yǐ yuè lì, yù qióng chóng ér hóng fēn. guān bǎi wáng ér chuí xūn, zhú wàn xiàng ér téng wén. xiāo hū huǎng yǐ dòng qǐ, hū qiàn yán ér bàng fēn. yòu bǐ hū kūn shān zhī tiān zhù, chù jiǔ xiāo ér chuí yún. yú shì jié gòu hū huáng dào, tiáo yáo hū zǐ wēi. luò gōu chén yǐ liáo yuán, pì chāng hé ér qǐ fēi. zhēng róng céng yí, càn yǔ zhòu xī guāng huī cuī wéi hè yì, zhāng tiān dì zhī shén wēi. fū qí bèi hóng huáng hé, yín lài qīng luò. tài xíng què lì, tōng gǔ qián kuò. yuǎn zé biāo xióng ěr yǐ zuò jiē, huō lóng mén yǐ kāi guān. diǎn cuì cǎi yú hóng huāng, dòng qīng yīn hū qún shān. jí hū yān yún juǎn shū, hū chū zhà méi. jí sōng pēn yī, yǐ rì báo yuè. léi tíng zhī suǒ gǔ dàng, xīng dǒu zhī suǒ pī gǔ. ná jīn lóng zhī pán wān, guà tiān zhū zhī lù wù. shì bá wǔ yuè, xíng zhāng sì wéi. yà dì zhóu yǐ pán gēn, mó tiān ní ér chuàng guī. lóu tái jué wù yǐ bēn fù, chéng què yín cén ér bì kuī. zhēn shù cuì cǎo, hán huá yáng ruí. mù yáo jǐng zhī yíng yíng, tuō yù shéng zhī lí lí. shou zhì huá gài yǐ tǎng mǎng, yǎng tài wēi zhī cēn cī. yōng yǐ jìn jiōng, héng yǐ wǔ kù. xiàn fáng xīn yǐ kāi záo, zhān shǎo yáng ér jǔ cuò. cǎi yīn zhì, zhuó xià bù. zá yǐ dài shì chóng wū zhī míng, kuò yǐ chén cì huǒ mù zhī shù. zhuàng bù jí shē, lì bù jí sù. céng yán yì qí xiá jiǎo, guǎng shà yù yǐ yún bù. yǎn rì dào, è fēng lù. yáng wū zhuǎn jǐng ér fān fēi, dà péng héng xiāo ér cè dù. jìn zé wàn mù sēn xià, qiān gōng duì chū. yì hū guāng bì zhī táng, jiǒng hū qióng huá zhī shì. jǐn làn xiá bó, xīng cuò bō qī. sà xiāo liáo yǐ sōu liú, yǎo yīn yù yǐ zhì mì. hán jiā qì zhī qīng cōng, tǔ xiáng yān zhī yù lǜ. jiǔ shì yǎo tiǎo, wǔ wéi lián mián. fēi yíng lěi kē, zǒu gǒng yín yuán. yún méi lì jí yǐ héng qǐ, cǎi jué zǎn luán ér yǎng tiān. hào bì zhòu lǎng, zhū méng qíng xiān. chēng lán gè luò, yǎn jiǎn xiāo hàn. cuì yíng huí hé, chán lián hàn màn. dá cāng qióng zhī jué yín, kuà huáng jū zhī tài bàn. yuǎn ér wàng zhī, hè huáng huáng yǐ huī huī, hū tiān xuán ér yún hūn pò ér chá zhī, càn bǐng huàn yǐ zhào làn, shū shān é ér guǐ huàn. miè péng hú zhī hǎi lóu, tūn dài zōng zhī rì guān. měng hǔ shī dào, qián qiú pán tī. jīng tōng tiān ér zhí shàng, fǔ cháng hé ér xià dī. yù nǚ pān xīng yú wǎng hù, jīn é nà yuè yú xuán tí. zǎo jǐng cǎi cuò yǐ shū péng, tiān chuāng xì yì ér xián ní. fú biāo chuān ér wǎng zú, nǐ gēn guà ér bà jī. yào lí chuā huò ér wài sàng, jīng shì bīng bèi ér zhōng mí. gèn yǐ fù dào, jiē hū gōng yè. bèn rù xī lóu, shí wèi kūn lún. qián chéng hòu yí, zhèng yí zhú yǐ chū rù jiǔ yí wǔ dí, shùn fāng miàn ér lái bēn. qí zuǒ yòu yě, zé dān bì è è, tóng tíng huáng huáng, liè bǎo dǐng, dí jīn guāng. liú bì yōng zhī tāo tāo, xiàng huán hǎi zhī shāng shāng. pì qīng yáng, qǐ zǒng zhāng. kuò míng tái ér bù xuán táng, yǎn yǐ tài miào, chù hū zhōng yāng. fā hào shī lìng, cǎi shí shùn fāng. qí kǔn yù yě, sān shí liù hù, qī shí èr yǒu, dù yán liè wèi, xī bā dōng jiǔ. bái hǔ liè xù ér kuí ní, qīng lóng chéng yú ér yòu liú. qí shēn chén ào mì yě, zé chì biāo zhǎng huǒ, zhāo jù sī jīn, líng wēi zhì yáng, yè guāng cuī yīn, shén dòu zhǔ tǔ, jù hū qí xīn. ruò nǎi yì yào wǔ sè, zhāng huáng wàn shū, rén wù qín shòu, qí xíng yì mó. shì ruò fēi dòng, dèng miǎn suī xū. míng jūn àn zhǔ, zhōng chén liè fū. wēi zhèng xìng miè, biǎo xián shì yú. yú shì wáng zhèng mèng yuè, zhāo yáng dēng xī. tiān zǐ nǎi shī cāng yù, pèi cāng chī, lín hū qīng yáng zuǒ gè, fāng yù yáo sè ér dàn míng sī. zhǎn hū guó róng, huī hū huáng yí. bàng zhān shén tái, shùn guān yún zhī guǐ fǔ duì qīng miào, chóng pèi tiān zhī guī. qīn ruò xī xiàng, wéi qīng jī xī. chóng yá shù yǔ, yíng huáng wēi ruí. nà liù fú zhī gòng, shòu wàn nián bāng zhī jí. zhāng lóng qí yǔ hóng jīng, zǎn jīn jǐ yǔ yù qī. yán wǔ gēng, jìn bǎi pì, fèng guī zàn, xiàn chēn bó. yóng áng fǔ lóu, yǎn róng dié jī. nǎi jié zū hǎi, xiū zī shèng, diàn sān xī, jiàn wǔ shēng, xiǎng yú shén líng. tài zhù zhèng cí, shù guān jīng chéng. gǔ dà wǔ zhī yǐn lín, zhāng jūn tiān zhī kēng hōng. gū zhú hé zòu, kōng sāng hé míng. jǐn liù biàn, qí jiǔ chéng, qún shén lái xī jiàng míng tíng, gài shèng zhǔ zhī suǒ yǐ xiào zhì tiān xià ér xiǎng sì yǎo míng yě. rán hòu lín bì yōng, yàn qún hòu, yīn yáng wèi páo, zào huà wéi zǎi, cān yuán qì, sǎ tài hé, qiān lǐ gǔ wǔ, bǎi liáo gēng gē. yú sī zhī shí, yún yóu yǔ pèi, ēn hóng róng xī zé wāng huì, sì hǎi guī xī bā huāng huì. lóng guā xī qū yǔ, pián tián hū quē wài. qún chén zuì dé, yī ràng ér tuì. ér shèng zhǔ yóu xī tì ruò lì, jù rén wèi ān, nǎi mù jí yú tiān, ěr xià yú quán. fēi cōng chí míng, wú yuǎn bù chá, kǎo guǐ shén zhī ào, cuī yīn yáng zhī huāng. xià míng zhào, bān jiù zhāng, zhèn qióng fá, sàn áo cāng. huǐ yù chén zhū, bēi gōng tuí qiáng. shǐ shān zé wú jiàn, wǎng lái xiāng wàng. dì gōng hū tiān tián, hòu qīn yú jiāo sāng. qì mò fǎn běn, rén hé shí kāng. jiàn cuì huá xī qī qī, míng yù luán zhī yāng yāng. yóu hū shēng píng zhī pǔ, qì hū mù qīng zhī táng. tiān xīn xīn xī ruì rǎng rǎng, xún líng yú chún shǒu zhī yě, jiǎng wǔ yú lí shān zhī páng. fēng dài zōng xī sì hòu tǔ, yǎn lì lù ér bāo táo táng. suì yāo kōng tóng zhī lǐ, fén shuǐ zhī yáng, xī hàng xiè zhī jīng, chù zī wèi ér guì lǐ guó, qí ruò mèng huá xū zhī gù xiāng. yú shì yuán yuán dàn rán, bù zhī suǒ zài, ruò qún yún cóng lóng, zhòng shuǐ bēn hǎi, cǐ zhēn suǒ wèi wǒ dà jūn dēng míng táng zhī zhèng huà yě. qǐ bǐ fū qín zhào wú chǔ, zhēng gāo jìng shē, jié ē páng yǔ cóng tái, jiàn gū sū jí zhāng huá. fēi xiǎng sì yǔ yán pèi, tú yǎn yuè ér líng xiá. yóu cǐ guān zhī, bù zú chēng yě. méng kuàng yáo tái zhī jù lì, fù ān kě yǐ yǔ zāi! gǎn yáng guó měi, suì zuò cí yuē: qióng chóng míng táng yǐ tiān kāi xī, lóng zōng hóng méng gòu guī cái xī. yǎn jiǎn yǎng mǎng miǎo cuī wéi xī, zhōu liú bì yōng jí líng tái xī. hè yì rì, pēn fēng léi. zōng sì xī xiàng, wáng huà hóng huī. zhèn bā huāng, tōng jiǔ gāi. sì mén qǐ xī wàn guó lái, kǎo xiū zhēng xī jìn xián cái. yǎn ruò huáng jū ér zuò gù, qióng qiān sì xī yōu zāi!